Thắng tích lụi tàn vì du lịch

du lịch thiên nhiên bão văn hoá du khách môi trường khai thác

Khai thác kiểu tận thu lại thêm không giữ gìn bảo tồn khiến các di sản thiên nhiên đang dần xuống cấp, thậm chí có một số cảnh quan đã và đang bị hủy diệt bởi sự can thiệp thô bạo của con người.

Từ một doi đất ăn ra biển ở thành phố Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận), Mũi Né đã được biết đến sau sự kiện du khách TP.HCM đổ xô ra xem nhật thực năm 1995. Đến nay, nơi đây đã trở thành một địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, làn sóng đầu tư ồ ạt cùng với việc khai thác du lịch triệt để đã biến doi đất hoang sơ của 20 năm về trước cùng với nhiều cảnh quan tự nhiên biến mất. Không còn rừng dừa tuyệt đẹp nghiêng mình soi bóng bên bờ cát nữa mà thay bằng một resort chạy dọc bãi biển; Suối Hồng (được tạo thành bởi một dòng suối chạy qua trảng cát màu hồng), phong cảnh thiên nhiên được ví như vịnh Hạ Long thu nhỏ rực rỡ sắc màu với những mô cát nhấp nhô như núi cũng đã sụp đổ bởi những bước chân giẫm đạp thô bạo của du khách thập phương. Những bước chân vô tư của du khách trèo qua Suối Hồng chụp ảnh cộng với nguồn nước chảy cạn kiệt do các nhà nghỉ, resort xung quanh mọc lên chặn dòng nước ngầm trong đồi cát đã làm cho "chốn bồng lai giữa sa mạc" này biến mất vĩnh viễn.

Suối Hồng đã biến mất dưới những bước chân vô tư của du khách

Cùng với Mũi Né, hàng loạt các thác đẹp ở Lâm Đồng cũng đang chết dần và biến mất trước những tác động của con người. Hình ảnh con thác Gougah (xã Phú Hội, Đức Trọng, Lâm Đồng) với độ cao gần 20m, thác ầm ào tung bọt trắng xóa vang động cả núi rừng giờ chỉ còn trong hồi tưởng của người dân. Thác Liên Khương hay còn gọi là "thác đàn trời" (ngã ba Liên Khương, Đức Trọng) cũng đang rất thê thảm trước môi trường và cảnh quan bị phá hủy. Được mệnh danh là nhất Nam Tây Nguyên, thác Pongour, một trong những dòng thác nổi tiếng nhất Tây Nguyên thì đang sống "thoi thóp" bởi nguồn nước phía thượng lưu đã bị chặn bởi thủy điện Đại Ninh. Để cứu thác trong mùa khô, đơn vị chủ quản thác này đã phải đầu tư tiền tỷ để xây đập, tích nước nhưng cũng chỉ dám cho thác chảy ban ngày còn ban đêm lại là... "thác chết".

Thác Pongour đang sống "thoi thóp"

Nguyên nhân khiến hàng loạt thác đẹp ở Lâm Đồng biến mất là do tình trạng phá rừng bừa bãi, thủy điện ngăn đập tích nước làm cho mùa khô nước đã thiếu lại càng thêm cạn kiệt, một phần do việc đầu tư không hợp lý, khai thác một cách thô bạo khiến cho những dòng thác này đang dần chết đi. Nhiều cây cối xung quanh bị chặt phá khiến thác mất đi cảnh hoang sơ ban đầu và dòng chảy bị biến đổi. Thay vào đó là các công tình phục vụ du lịch xung quanh cứ chen chúc nhau mọc lên mỗi ngày.

Là một quốc gia có tiềm năng lớn về du lịch, nhưng sự khai thác một các thiếu quy hoạch, không hợp lý đã khiến cho cảnh quan thiên nhiên và môi trường đang bị tàn phá. Lợi thế về du lịch chưa khai thác được nhiều, song lịch sử du lịch Việt Nam đã phải chứng kiến nhiều thắng cảnh sụp đổ hoặc mất tích gây chấn động. Điển hình là hòn Phụ Tử, biểu tượng của vùng đất Hà Tiên (Kiên Giang) đã đổ sập vào tháng 8/2008. Đề xuất khôi phục lại hình ảnh đầy ắp tính nhân văn của UBND tỉnh ngay sau đó cũng dần đi vào quên lãng. Cùng với đó, ở miền Tây, những cảnh tượng mang đậm nét văn hóa vùng miền như chợ nối ngã Bảy cũng không còn; chợ Cái Răng thì đang nằm trong vòng xoáy thương mại và mất dần nét đẹp văn hóa sông nước thuở nào.

Hòn Phụ Tử chỉ còn trong hồi tưởng

Ngược lên phương Bắc, tượng đá nàng Tô Thị ở Lạng Sơn cũng đột ngột biến mất. Du khách giờ đây khi qua Lạng Sơn cũng chỉ để tiếc nuối thể hình dung qua trí tưởng tượng của hướng dẫn viên. Còn cảnh quan Sapa cũng đang dần mất đi vẻ hoang sơ trước sự mọc lên của các cơ sở hạ tầng.

Theo ông Phan Đình Huệ, Giám đốc công ty du lịch Vòng Tròn Việt, "người ta đang khai thác Sapa giống như hái trái chín trên cành nhưng phải chặt cả cây", cảnh quan nơi đây đang dần mất đi vẻ nguyên sơ bởi một số đập thủy điện đang được xây dựng. Những con đường đẹp như tranh trở nên bụi bặm và bị cày nát bởi xe tải chở đất đá. Sau cuộc khảo sát cùng đoàn nước ngoài tại các tỉnh phía Bắc, ông Huệ đã cảnh báo thiên đường du lịch Sapa sẽ rất nhanh chóng đi vào vết xe đổ của Đà Lạt nếu như không có động thái tích cực.

Vịnh Hạ Long, một trong những kỳ quan thiên nhiên của thế giới cũng bị tác động trước sự khai thác của con người. Để tôn thêm điểm nhấn đặc sắc của hang động, người ta đã trang trí đèn màu tại hai điểm nổi tiếng là động Thiên Cung và hang Đầu Gỗ. Tuy nhiên, theo ông Suzuki (62 tuổi), một du khách Nhật Bản, thì việc làm này có thể tạo thêm màu sắc, nhưng nó sẽ tác động đến cảnh quan thiên tạo, ảnh hưởng đến vấn đề bảo tồn hang động và sự phát triển của môi trường bên trong hang. Ông cho biết thêm, ở Nhật, họ cũng có nhiều hang động nhưng người ta không trang trí đèn mà muốn tôn trọng tuyệt đối vẻ đẹp của thiên tạo.

Việt Nam có nhiều cảnh quan thiên nhiên, nhiều di sản văn hóa, trong đó có có những di sản đã được tổ chức UNESCO công nhậ là di sản thiên nhiên thế giới. Tuy nhiên, với cách khai thác theo kiểu chặt cả cây để hái quả và bẻ cảnh đã khiến cho nhiều cảnh quan đang bị hủy diệt từng ngày.

môi trường bão du lịch thiên nhiên khai thác du khách văn hoá